Orta Avropanın Alp – Karpat
dağları sahəsi relyefinin böyük formalarını təşkil edir. Bu sahənin ən böyük və yüksək dağları Alp dağlarıdır (Monblan, 4810 m). Yüksək dağlıq sahədə nival-buzlaq relyefi, orta dağlıqda isə dərin erozion dərələr geniş yer tutur. Alp dağları şimal və şimal-qərbdə Alpətəyi yayla, maili düzənlik və alçaq qırışıq dağlarla əhatə olunur. Alp dağlarında eroziya və buzlaq ekzarasiyası, yamac prosesləri çox sürətlə gedir. Dağların relyefinin inkişafına burada səthə çıxan süxurların litoloji tərkibinin çox müxtəlif olması böyük təsir göstərir. Adətən kristallik süxurlar relyefin yüksəkliklərinin təşkil etmiş, şistlər üzərində dərin erozion dərələr əmələ gəlmişdir.
Karpat dağları Alp dağlarından çox alçaq olduğuna görə burada nival-buzlaq relyefi az sahə tutur. Dağların yumşaq fliş çökütülərindən ibarət olan şimal yamacları çay dərələri ilə çox kəsilmişdir. Ən yüksək zirvələr qədim kristallik süxurların səthə çıxdığı Qərbi və Cənubi Karpatlarda yerləşir.
Cənubi Karpatın davamını təşkil edən Stara-Planina faylı-qırışıqlı, orta hündürlüyə malik dağlardır. Çox yerdə möhkəm süxurlardan təşkil olduğuna görə yamacları nisbətən zəif parçalanmışdır.Cənub yamac tektonik qırılma boyu üzrə dikdir. Alp qırışıqlığı sahəsi dağları arasında geniş akkumulyativ düzənliklər və ovalıqlar yerləşir (Lombardiya, Orta və Aşağı Dunay ovalıqları). Bunların əmələ gəlməsi dağların inkişafı ilə sıx əlaqədardır
....ərtaflı....
Yorum Gönder