D.İ.Mendeleyev (1834-1907)

Boyuk rus kimyacısı, elementlərin dovru sistemini kəşf edən D.İ.Mendeleyev (1834-1907) Rusiyada  coğrafiyanın inkişafına xeyli komək etmişdir. O, Rusiya iqtisadiyyatının, sənaye və kənd təsərrufatının yuksəlişi ücün zəngin təbii ehtiyatları istehsal dovriyyəsinə cəlb etməyin yollarını axtarmışdır. Rusiyanın təbii cəhətdən  zəngin olan muxtəlif rayonlarını gəzmiş, onlarda kənd təsərrufatı və sənayenin inkişaf etdirilməsi imkanlarını oyrənmişdir. Qafqazda neft istehsalı və neft emalını inkişaf etdirmək, Uralda, Sibirdə, Ukraynada dağ-mədən sənayesi, komur istehsalı, kimya sənayesi sahələrinin yaradılması və s. məsələlərlə məşğul olmuşdur. O, Rusiyada iqtisadi əlaqələrin genişləndirilməsi, komurun yeraltı qazlaşdırılması, quraq collərin suvarılması haqqında qiymətli təkliflər vermişdir. Alim Rusiyada coğrafi rayonlaşma və məhsuldar quvvələrin yerləşdirilməsi problemləri ilə məşğul olmuş, Rusiya iqtisadi rayonlarını yenidən səmərəli boluşdurməyi irəli surmuşdur. O, hər rayonun mutləq sənaye imkanlarını oyrənmiş, hər bir rayonun təbii şəraiti və ehtiyatlarının istehsalın inkişafına necə təsir 
gostərməsini aydın şəkildə təsvir etmişdir. Mendeleyev hər bir rayonun inkişaf yollarını əks etdirən xəritələr, sxemlər və cədvəllər hazırlamışdı. O, olkədə rayonları yaxşı oyrənmək ucun aşağıdakı gostəriciləri əsas goturmuş, onları bir-birilə tutuşdurmuş və muqayisə etdirmişdir:
 1) əhalinin sayı;
 2) taxıl istehsalının artıqlığı və yaxud catışmazlığı;
 3) hər nəfərə duşən sənaye məhsulunun dəyəri; 
4) hər nəfərə gorə istehsal edilən taxılın miqdarı; 
5) əsas sənaye məhsulları, rayonun sənaye məhsuluna gorə ixtisaslaşdırılması; 
6) ticarətin səviyyəsi, daxili və xarici siyasət. 
Bu gostəricilər hər bir rayonun simasını duzgun əks etdirməyə, onun xususiyyətini acıb gostərməyə imkan verirdi. 
Coğrafi problemlərin həllində Mendeleyev riyazi usullardan geniş istifadə edirdi. Bu munasibətlə o, «sentroqrafiya» anlayışını tətbiq edərək, olkə ərazisi, əhalisi, təsərrufat sahələrinin mərkəzlərini hesablamış, vaxtdan asılı olaraq bu mərkəzlərin yerdəyişmələrini qeydə almış və sonra təhlil etmişdir.