Sənətkarlıq və ticarətin inkişafı ərəblərdə riyaziyyata, coğrafiyyaya və astronomiyanın inkişafına səbəb oldu. Ərəblər hind rəqəmlərindən istifadə etdilər. Xarəzmi ərəb dilində hesaba aid ilk əsər yazmaqla cəbr elminin əsasını qoydu. Onluq kəsirdən ilk dəfə ərəblər istifadə edib.
Ərəb coğrafiyyaçıları İspaniyadan Hind çayının mənsəbinə kimi ölkələrin təsvirin vermişlər. Ərəblərdə dənizçilik inkişaf etmişdir. Ərəb dənizçiləri quruda və dənizdə açdıqları yollar avropalılara sonralar bəlli olmuşlar. Xilafətdə coğrafiya alimlərindən biri fars əsilli ibn Xordadbeh olmuşdur.Poçt rəisi işləyən alim «Yollar və məmləkətlər haqqında kitab» yazmış , Bağdaddan keçən ticarət yolları v əvə bu yolda yerləşən məntəqələr ( o , cümlədən Azərbaycan) haqqında məlumat vermişdir. Digər coğrafiyyaçı Yəqubi «Ölkələr haqqında kitab» və «Tarix» əsərlərində səyahət etdiyi , o, cümlədən Azərbaycan haqqında yazmışdır.
Astronomiya elmi sahəsində ərəblərdə rəsədxanalar fəaliyyət göstərirdi. Mərkəzi Asiya alimlərinin çalışdıqları bu rəsədxanalarda Yerin təxmini ölçüsünü müəyyən edə bilmişlər.
Xilafətdə kimya sahəsində alimlər naşatır spirti, spirt, potaş maddələrini kəşf etmişlər. Kimyəvi maddələrdən dərmanlar hazırlayırdılar. Ən məhşur təbib İbn Sina idi. Onun 100-dən çox əsəri vardı. Onu «elmin şeyxi» , «elmin başçısı» adlandırdılar.
Tarix elmi sahəsində ərəb işğallarına həsr edilən ilk əsəri əl-Bəlazuri «Ölkələrin fəthi» kitabında (VII-VIII əsrlər) yazmışdı. Xilafətin 200 illik tarixini Ət-Təbari yazmışdı. Yəmənli Həmadani tarix ensiklopediyasını yaratmışdır.
Səyyahların olduqları ölkələr haqqında ən məhşur hekayə «Suleyman tacirin səyahəti» dir. Ticarət məqsədi ilə Suleyman tacir, dəniz yolu ilə IX əsrdə Bəsrədən ( Siraf şəhəri) Çinə qədər getmişdir. Sonralar onun hekayəsi əsasında «Sindibad səyahətləri» meydana gəlsmişdir.
/http://tarix.info/
Yorum Gönder