Aysberq (alm. Eisberg, "buz dağ") — okeanlarda üzən çox iri buz parçalarıdır..Planetin quru hissəsinin böyük bir sahəsi-Antraktida və Qrenlandiya buzla örtülmüşdür. Antraktidanın ümumi sahəsi 15,1 mln.km²-i buzla örtülmüşdür. Qrenlandiyanın isə sahəsinin təqribən 84,5% 1,8 mln.km² buzla örtülüdür. Adanın ortasında buz örtüyünün qalınlığı 3000 m-ə yaxındır,orta qalınlığı isə 300 mə-ə qədərdir. Buzla örtülmüş quru sahələrin su balansının gəlir hissəsini yağıntılar təşkil edirsə,çıxar hissəsini buxarlanma və buz axını təşkil edir.Aysberqlər materik buzlarından qopmuş iri buz parçalarıdır. Aysberqlər şirinsulu buzlardan ibarət olub iki yerə bölünür:
piramidal,
maysvari.
Qrinland Dan qopuan buz dağları yazda və yazın ilk aylarında Şimali Atlantik Okeanında üzən gəmilər üçün böyük təhlükə təşkil edirlər. Bu buzlar Golfstream cəriyanı vasitəsilə Ekvatora doğru istiqamətlənir hətta bəziləri 27 ° 'lik en dairəsinə qədər çatırlarr. Antarktika buzlaqlarından qopanlar isə şimala doğru istiqamətlənir. Bunlar Hind və Sakit okeanda üzən gəmilər üçün bir təhlükə təşkil etməzlər.
Dəniz nəqliyyatı üçün böyük təhlükə olan aysberqin adı 1912-ci ildə elə ilk səfərindəcə okeanın dibinə qərq etdiyi "Titanic"lə qoşa çəkilir."görüşdən" 2 saat 40 dəqiqə sonra 2224 sərnişindən yalnız 711 nəfəri sağ qala bilmişdi.
piramidal,
maysvari.
Aysberqin qət etdiyi məsafə onun ölçüsündən asılıdır.Qrenlandiya buzlarından qopan aysberqlərin ildə 400 km-ə qədəri Nyufaundlend adası enliyinə qədər gəlir. Aysberqlər su cərəyanları vasitəsi ilə çox uzaqlara aparılır. Antraktida ətrafında aysberqlərin iki dreyf zonası var: şərqdən qərbə atmosfer sirkuliyasiyası ilə əlaqədar olan sahilyanı dreyf zonası,dayanıqlı şərq cərəyanı ilə əlaqədar şərq dreyf zonası. Şərqi Antraktidada onlarda olan şirin suyun həcmi 4165 km³-ə çatan 31 min aysberq müşahidə edilmişdir.
Aysberqin ölçüsü bəzən çox böyük ola bilir.Belə ki,1956-cı ildə qeydə alınmış,Sakit okeanın cənubunda üzən aysbergin eni 97,uzunu 335 km olub..Qrinland Dan qopuan buz dağları yazda və yazın ilk aylarında Şimali Atlantik Okeanında üzən gəmilər üçün böyük təhlükə təşkil edirlər. Bu buzlar Golfstream cəriyanı vasitəsilə Ekvatora doğru istiqamətlənir hətta bəziləri 27 ° 'lik en dairəsinə qədər çatırlarr. Antarktika buzlaqlarından qopanlar isə şimala doğru istiqamətlənir. Bunlar Hind və Sakit okeanda üzən gəmilər üçün bir təhlükə təşkil etməzlər.
Dəniz nəqliyyatı üçün böyük təhlükə olan aysberqin adı 1912-ci ildə elə ilk səfərindəcə okeanın dibinə qərq etdiyi "Titanic"lə qoşa çəkilir."görüşdən" 2 saat 40 dəqiqə sonra 2224 sərnişindən yalnız 711 nəfəri sağ qala bilmişdi.
Yorum Gönder