Azərbaycanın Qaz yataqları

Azərbaycan ərazisi qaz yataqları ilə də zəngindir. Belə ki, son dövrdə iki böyük neft yatağının (“Şahdəniz” və “Ümid”) kəşf olunması ölkənin tezliklə böyük qaz ixracatçısına çevriləcəyindən xəbər verir. 

“Ümid” qaz yatağı
Xəzər dənizində yerləşən “Ümid” yatağında isə ilkin hesablamalara görə, 200 milyard kubmetr qaz ehtiyatları aşkarlanıb. Bu yatağın ölkə büdcəsinə 30-40 milyard dollar gəlir gətirəcəyi bildirilir.
Bu yatağın ölkə büdcəsinə 30-40 milyard dollar gəlir gətirəcəyi bildirilir. 
“Ümid” yatağının işlənməsi nəticəsində Azərbaycanın qaz potensialı daha da artacaq. Məlumat üçün qeyd edək ki, ilk dəfə ötən əsrin 80-90-cı illərinin əvvəllərində strukturda kəşfiyyat qazması həyata keçirilib. Üzən qazma qurğusu vasitəsilə 9 quyu qazılıb. Kəşfiyyat quyusunun qazılması Dövlət Neft Şirkəti (DNŞ) tərəfindən “Ümid-1” platformasında aparılır. “Ümid” yatağı ehtiyatlarının həcminə görə “Şahdəniz”dən sonra ölkənin müstəqilliyi tarixində kəşf olunan ikinci böyük qaz yatağıdır.

Abşeron qaz yatağı
Abşeron- qaz-kondensat yatağı Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda yerləşən nəhəng yataqlardan biridir. Yataq Azəri-Çıraq-Günəşli neft-qaz yatağından cənub qərbdə dənizin 500 meter dərinliyində yerləşir. Yataq 2001-ci ildə Abşeron X-2 kəşfiyyat quyusu ilə kəşf olunub. Yatağın sahəsi 260 kvadrat kilometr təşkil edir.

Yataqda neftlilik-qazlılıq Təbaşir yaşlı çöküntülərlə əlaqədardır. Yataqda suyun dərinliyi 250-650 metr arasında dəyişir. Məhsuldar laylar isə 6500-6700 metr dərinlikdə yatır.


İlkin qaz ehtiyatları 1 trilyon kub metr, kondensat ehtiyatları isə 945 milyon barel və ya 150 million ton təşkil edir. Abşeron layihəsində pay bölgüsü aşağıdakı qaydada bölünmüşdür: Total (operator, 40%), ARDNŞ (40%) və GDF Suez (20%)

«Şahdəniz » qaz yatağı 
«Şahdəniz » dünyada ən iri qaz yataqlarından biridir. Saziş sahəsi təxminən 859,8 km2 -dir. Layihəni həyata keçirmək üçün 4,0-5,0 milrad dollar məbləğində əsaslı xərclər tələb olunur. Bu yatağın istismarı Azərbaycanın qaza olan daxili tələbatını tam ödəməyə və tələbatından artıq qazı tarixində ilk dəfə olaraq ixrac etməyə imkan verəcək. 
2006-cı ildə saziş sahəsində bir hasilat platforması quraşdırılmış və həmin ilin noyabrında bu platformadan qazılmış quyudan ilk qaz hasil edilmişdir. Hazırda platformada 4 istismar quyusu qazılmış və onlardan biri fəaliyyət göstərir. İndiyədək yataqdan 280 mln. m3-ə yaxın qaz hasil edilmişdir.